۷۰ سال است که موذن هستم

سحرخوانی از آداب مردم متدین ومسلمان از قدیم الایام بوده است، اشعار و مراثی که بیت بیت آن رنگ و بوی عرفان و تقرب به ذات یگانه رب العالمین دارد.

هر چند  با ورود رسانه های جدید و ابزار ارتباط جمعی دیگر از آن ندای ملکوتی سحرخوانی در مساجد و محله ها خبری نیست، اما پیشکسوتان و بزرگانی که این آداب زیبای ماه مبارک رمضان را هنوز به خاطر دارند، هم چنان از صفای سحرگاهان خوانسار در لحظات سحرخوانی شان یاد می کنند.

در خوانسار نیز آداب زییای سحرخوانی در قدیم رسم بوده است و هنوز هم مردان خدایی هستند که زیر لب آن اشعار را زمزمه و نجوا می کنند.
خوانساری های قدیمی نامش را فراوان شنیده اند، همین راسته بازار قدیم خوانسار مغازه ساده اما پر ازصفای این پیر خدایی را که با وجود کسالت و شکستگی دست با روی گشاده از حضورمان در محل کسبش استقبال می کند.

در نگاه اول قاب عکس بزرگان دینی و مراجع عظام که به روی دیوار مغازه خود نصب کرده توجه مان را جلب می کند.
سال ها خدمت در دستگاه اهل بیت عصمت و طهارت حاکی از عمق عشق و دلدادگی این مرد خدا به آل الله است.

با زمزمه ها و نجواهای عاشقانه و خدایی یکی از همین مردان خدا همراه شده و از گنجینه خاطرات قدیم خوانسار در ایام ماه مبارک رمضان از وی جویا شدیم.

شما را به همراهی با خبرگزاری چشمه سار در گفتگو با حاج اسماعیل شکر مداح، سحرخوان و موذن پیشکسوت خوانسار دعوت می کنیم؛

- شما از پیشکسوتان و قدمای خوانسار در زمینه مداحی و سحرخوانی هستید، از روزگاری که در خوانسار رسانه های ارتباط جمعی نبود و سحرخوانی می کردید بگویید.

ماه مبارک رمضان در مساجد خوانسار جمعیت زیادی حضور پیدا می کردند و استقبال زیادی از مساجد می شد.

فرش مساجد حصیر بود ولی برای گرفتن جا روی همین حصیرها با اشتیاق می دویدیم تا عقب نیافتیم، حالا قالی نخ فرنگ در مساجد وجود دارد اما مردم مانند سابق و قدیم استقبال از مساجد نمی کنند.

۱۲ ساله بودم، در ماه مبارک رمضانی یادم است آیت اله خوانساری که نماز باران ایشان معروف است، ظهرها در مسجد آقااسداله وشب ها نماز مغرب را در مسجد جامع خوانسار اقامه می کردند و جمعیت بسیار کثیری برای نماز ایشان می آمدند.

در قدیم این طور که اکنون باب شده افطار نمی دادند، بضاعت ها اندک بود برخی یکی دو نفر را به خانه می بردند و افطار می دادند، اما حالا خدارا شکر با وجود امکانات سفره های افطاری در مساجد گسترده می شود.

- از سحرخوانی بگویید و این که به چه صورت بود؟

خاطرم هست به تازگی بلندگو آمده بود و بنده از محله بالا خوانسار به سمت مسجد آقااسداله سحرخوانی مفصلی می گفتم، بعد برای صرف سحری می رفتیم و مجدد برای گفتن صبحگاهی و اذان مجدد می آمدیم.

۷۰ سال است که موذن هستم و در قدیم مدت دو سال هم در امامزاده احمد (ع) سحرخوانی می کردم، البته در خوانسار افراد دیگری هم سحرخوانی می کردند و روی پشت بام ها رفته و اشعار و اذکار سحری را می خواندند.

الان چون همه رادیو و تلویزیون دارند، کسی دیگر سحرخوانی نمی کند.

- چه اشعار و اذکاری بیشتر خوانده می شد؟
اشعار زیاد و مفصلی خوانده می شد از جمله؛

یا رب دل مرده مرا احیا کن
بر روی گدای نیمه شب در وا کن
سوگند به قطره قطره خون حسین (ع)
پرونده کربلای ما امضا کن
و یا اشعاری از این دست خوانده می شد؛
هر دری بسته شود جز در پر فیض حسین (ع)
این در خانه عشق است که باز است هنوز

- به غیر از سحرخوانی، چه نوع خوراکی ها و غذایی ها در ماه مبارک در خوانسار در خانواده ها مرسوم بود تهیه شود؟

در مورد غذاها و خوراکی هایی که مردم خوانسار در قدیم بیشتر برای ماه مبارک رمضان استفاده می کردند نیز با اکنون فرق داشت، در حال حاضر بیشتر غذاها آماده است ولی آن موقع بیشتر آبگوشت مصرف می شد.

یکی دیگر ار غذاهایی که در خوانسار به خصوص در ماه مبارک خانواده مصرف می کردند گول ماست بود که ترکیبی از ماست و شیر است و می گفتند مصرف آن تشنگی نمی آورد.

به جای زولبیا و بامیا که در قدیم نبود، خانواده ها خرما، آن هم به مقدار محدود استفاده می کردند و بیشتر استفاده از پنیر و سبزی در بین خانواده ها مرسوم بود.

- در خوانسار و در شب های قدر آداب ویژه ای مرسوم بود؟
در مورد شب های قدر و مراسم قرآن به سرگرفتن نیز در قدیم هم همین مراسم سینه زنی و منبر نیز وجود داشت، البته اگر خانواده ای هم به مسجد نمی آمد بزرگان خانواده مانند پدربزرگ و مادربزرگ خودشان در منزل با اهل خانواده برنامه قرائت قران و ادعیه داشتند.

******************
به جرأت می توان گفت آوای سحرخوانی جزء گرم ترین صداها و آواهایی است که در طول زندگی شنیده می شود، ندایی که از جان برمی خیزد و برجان های تشنه زلال معرفت و شوق بندگی می نشیند.

از محل کسب این پیر شریف بیرون می آییم و و زیر لب زمزمه کنان با خود می گوییم

شب خیز که عاشقان به شب راز کنند
گرد در و بام دوست پرواز کنند
هر جا که دری بود به شب دربندند
الا در دوست که شب باز کنند
یا رب به رسالت رسول ثقلین
یا رب به قضاکننده بدر و حنین
عصیان مرا دو نیمه کن در عرصات
نیمی به حسن (ع) ببخش و نیمی به حسین(ع)
خداوندا به حق حسن یاسین
به حق سوره واللیل و والتین
نسوزانی مرا در قهر سجین
اغثنی یا غیاث المستغیثین
تو ستارالعیوب کن فکانی
تو خلاق زمین و آسمانی
تو رزاق جمیع انس و جانی
اغثنی یا غیاث المستغیثین